Türk Eximbank Kredilerine Teminat Mektubu Verilebilir Mi?
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş./Türk Eximbank, 31 Mart 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3332 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye istinaden 21 Ağustos 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. Türk Eximbank’ın temel amacı; ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması ve girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ile yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazandırılması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat maksadına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir. Türkiye’de ihracatın kurumsallaşmış tek asli teşvik unsuru olan Türk Eximbank, bu amaca yönelik olarak ihracatçıları, ihracata yönelik üretim yapan imalatçıları ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhit ve girişimcileri kısa, orta ve uzun vadeli nakdi ve gayrinakdi kredi, sigorta ve garanti programları ile desteklemektedir. Türk Eximbank’ın, gelişmiş birçok ülkenin resmi destekli ihracat kredi kuruluşlarından farklı olarak kredi, garanti ve sigorta işlemlerini aynı çatı altında toplamış olması, ihracatçı firmalara verilen hizmetlerde bir bütünlük oluşturulmasına imkan tanımaktadır57.
Devletin ihrâcatı teşvik amacıyla yani fâizcilik yaparak fâiz geliri sağlama amacı taşımadan kredi vermesi halinde vatandaşların bu krediden istifade edip edemeyecekleri tartışmalıdır. Türk Eximbank’ın ihrâcatı teşvik maksadıyla verdiği kredileri fâizli işlem sayanlar olduğu gibi bu tür kredilerde enflasyon farkının zaten kredi veren devletin hakkı olduğunu, üste kalan fâiz var ise onun da masraf ya da vergi olarak değerlendirilebileceğini savunanlar da vardır. Türk Eximbank kredilerine teminat mektubu verilip verilemeyeceği konusunda katılım bankaları arasında yukarıdaki görüş ayrılığına dayanan farklı yaklaşımlar söz konusudur. Bazı katılım bankaları Türk Eximbank kredilerine teminat mektubu verirken bazıları vermez.
57. http://www.eximbank.gov.tr (07.02.2012)
