Fâizli Krediler Nasıl Değerlendirilmelidir?
Fâizli bir bankaya kanûnî her ne sebeple olursa olsun kredi almak üzere başvurulabilir. Banka müşterisinin krediyi geri ödeme kabiliyeti olup olmadığını araştırır ve uygun gördüğü müşterisine krediyi verir. Bu kredinin gerekçesi ihtiyaç, konut, araç veya nakit olabilir. Fâizli banka için önem arzeden husus müşterisinin borcunu ödeme kabiliyetidir. Fâizli bankalar kimi kredilerde parayı doğrudan müşterisinin hesabına yatırırken kimi kredilerinde müşterisine satış yapan satıcıya ödeme yaparlar. Satıcıya yapılan ödeme müşteriye verilen borcun müşterinin borçlandığı satıcıya ödenmesi anlamı taşır. Yani müşterinin satın aldığı mal, banka tarafından satın alınıp müşteriye satılmış değildir. Fâizli bankaların zaten nakit kredi vererek fâizli borç vermeleri, fâiz karşılığı kredi verdiklerini deklare etmeleri, mal alıp satmak amacı güderek bunun için gerekli eğitim ve düzenlemeleri yapmamaları, İslâm hukûkunun alım satımına izin vermediği malları da finanse etmeleri, alıcı ile satıcının zaten akit yaparak sonlandırdıkları işlemlere kredi vermeleri ve gerçek alım satıma dayanmayan işlemleri finanse etmekten çekinmemeleri bankaların doğrudan fâize odaklandıklarının açık göstergeleridir.
Buna göre fâizli kredilerin aşamaları şöyledir:
- Müşteri almak istediği malı belirler.
- Fâizli bankadan kendisine borç vermesini ister.
- Fâizli banka müşterinin ödeme kabiliyetini araştırır.
- Fâizli banka müşteriye borç verir. Fâiz ve anaparasını belli vâdede geri ister. Banka kimi kredilerde müşterinin hesabına kimi kredilerde satıcının hesabına ödeme yapar.
Fâizli kredi ile mal alınıyor olması banka ile kredi alan müşterisi arasındaki işlemi fâizsiz yapmaz.
