FÂİZİN FAYDASI YOK MUDUR?

Fâizle borçlanmanın bireysel ya da toplumsal faydaları da zararları da olabilir. Faydasının mı yoksa zararının mı fazla olduğu konusu farklı bakış açılarına göre değişik şekillerde cevaplandırılabilir. Ancak İslâm hukûku açısından bakıldığında nasıl içkinin ve domuz etinin faydası olup olmadığını araştırmıyorsak fâizin de faydası olup olmadığına bakamayız. Elbette diğer bir kısım dinen gayr-ı meşrû işlemler gibi fâizle borçlanmak da zaruret ve aşırı ihtiyaç hallerinde kısmen mubah hale gelebilir. Örneğin fâizle borçlanmadığı zaman kapanma tehlikesi yaşayacak bir firmanın fâizli kredi dışında alternatifi yoksa fâizle borçlanması mubah görülebilir. Zira firmanın kapanması çalışanlarının işsiz kalması ve birçok problemlerle yüz yüze gelmesi neticesi verir ki dini hükümler kulların açıkça zararına olacak şekilde yorumlanamaz.

Fâizin örneğin Türkiye’ye faydalı mı faydasız mı olduğunu aynı zamanda ekonomi uzmanı olan bir yazarın şu tespitlerinden daha iyi anlayabiliriz: Türkiye 1980 – 2011 arasında 450 milyar dolardan fazla fâiz ödemiştir. Aynı dönemde yatırıma ve toplam personele ödenen meblağı toplasak bile fâiz gideri kadar etmemektedir. Bugün işçi ve memura ödenen ücretlerin düşük olması fâiz lobisine aktarılan yüklü fâizler sebebiyledir¹⁰.

10. Yiğit Bulut, “Türkiye’de Faiz Lobisi Var mı”, Habertürk, 12.07.2011

Şekil-5: 1980-2011 Arası Kamu Faiz Giderleri ile Kamu
Toplam Yatırım ve Personel Gideri Karşılaştırması.