Katılım Bankasının Fatura, Tapu Ve Ruhsatı Üzerine Almaması Nasıl Değerlendirilmelidir?
Malların asıl faturaları müşteri adına kesilmiş ise veya malın tapu ya da ruhsatı devrolmuş ise katılım bankaları murâbaha yapmamaktadırlar. Yani bu halde faturayı, tapuyu ve ruhsatı malın mülkiyetinin müşteriye geçtiğini gösteren bir delil saymaktadırlar.
Ancak İslâm hukûkunda bir malın satın alındığını gösteren tapu, ruhsat ve fatura gibi belgelerin her akitte müşterinin adına düzenlenmesi gerektiği şartı bulunmamaktadır. Örneğin geçerli bir akitle (yazılı ya da sözlü) satın alınan bir evin tapusu müşteri adına düzenlenmese bile malın mülkiyeti müşterinin uhdesine geçmiş sayılmaktadır. Aynı durum faturası alınmadan satın alınan mallar için de geçerlidir. Müşteri adına fatura düzenlenmemiş olsa da malın mülkiyeti onun üzerine geçmiş sayılmaktadır. Bu belgeler mahkemeye düşüldüğünde bir anlam ifade etmektedir. Şöyle ki parası verilerek satın alınan bir arabanın ruhsatı müşteriye devrolmasa ve müşteriyle satıcı anlaşmazlığa düşse, mahkeme başkaca bir delil yoksa arabanın ruhsatına itibar edecektir. Bu durumda arabanın satıcıya ait olduğu kararı da çıkabilir. Ancak mahkeme nezdinde durumun böyle olması arabanın parası ödendiği halde hakikatte de satıcıya ait olduğu anlamına gelmez.
Ayrıca bu evrakların katılım bankası adına düzenlenmesi ilave masraflar ortaya çıkarmaktadır. Doğal olarak katılım bankası kâr miktarını maliyet üzerinden hesaplayacağı için imkân ölçüsünde gereksiz harcamalardan kaçınmaktadır. Zira malın alım maliyeti yükseldikçe müşteriye satış maliyeti de yükselecektir. Bu da müşterilerin zararına yol açacaktır.
Bir başka husus da bizzat devletin yapılan murâbaha işlemleri sırasında tapu, ruhsat ve fatura nevinden belgelerin banka adına düzenlenmesini zorunlu tutmamasıdır. Eğer devlet böyle bir zorunluluk yüklememiş ise katılım bankasının ilave masraflara girerek bu belgeleri önce kendi adına sonra da müşterisi adına düzenletmesi anlamsız kalmaktadır.
