Finansman Kategorisindeki Yazılar

Dinen Meşrû Olmayan İşler Yapan Şirketlere Limit Tahsis Edilebilir mi?

Günümüz ticâret hayatına din penceresinden baktığımızda kurumların ve şahısların ya tamamen meşrû ya kısmen meşrû ya da bütünüyle gayr-ı meşrû işler yaptıklarını görmekteyiz. Meşrû iş yapanların kısmen gayr-ı meşrû gelirleri olabildiği gibi gayr-ı meşrû iş yapanlarında kısmen meşrû gelirleri olabilmektedir. Ana faaliyeti dinen meşrû sayılmayan bazı kurum ya da şahıslar katılım bankalarıyla çalışmak isteyebilmektedirler. Yine […]

Sahte İşlemler İçin Murâbaha Olur Mu?

Murâbaha gerçek bir alım satımdır. Yani gerçek bir mal satıcıdan alınıp müşteriye satılmaktadır. Dolayısıyla murâbaha sonrasında satıcıdan alınan malın müşterinin mülkiyetine geçmiş olması gerekir. Katılım bankalarını faturaya bağlı olarak kredi işlemi yapan kurumlar zanneden bazı müşteriler gerçek bir alım satım amacı taşımayan faturalar üzerinden kredi talebinde bulunabilmektedirler. Katılım bankaları bu tür taleplere kesinlikle olumlu yaklaşamazlar, […]

Refinansman Câiz Midir?

Katılım bankaları aracılığıyla emtia satın almış müşteriler belli bir vâde ve kâr payı ile bankaya borçlanmış olurlar. Ancak zaman içerisinde değişen kâr oranları sebebiyle bazı müşteriler katılım bankasına olan borçlarının yeniden yapılandırılmasını isterler. Katılım bankası mevzuatın izin verdiği ölçüde müşterilerine indirimler yaparak müşterisini memnun edebilir. Ancak bunu yapmak zorunda değildir. Refinansman denilen bu işlemde müşterinin […]

Müşterinin Mülkiyetine Geçmiş Mal Murâbaha Yapılabilir Mi?

Katılım bankasının murâbaha yapabilmesi için müşteriye satılacak malın müşterinin mülkiyetine geçmemiş olması gerekir. Zira katılım bankası satıcıdan alacağı malı müşterisine satabilecek konumda olmalıdır. Eğer mal müşterinin olmuş ise katılım bankası satıcıya para ödeyip müşteriden fazlasını talep edemez. Zira müşterisinin zaten satın aldığı mal için yapacağı ödeme müşterisine verilmiş nakit borç anlamına gelir. Bu borcun fazlasıyla […]

Murâbaha Yapmak İçin Alınıp Satılacak Bir Emtia Şart Midir?

Murâbaha bir alım satımdır. Peşin alınan bir varlığın vâdeli satımında mutlaka bir akit konusu olmak zorundadır. Yani ortada satıcısından alınıp müşteriye satılacak bir varlık yok ise murâbahadan söz edilemez. Ancak murâbaha için akit konusunun mutlaka görünür bir emtia olması şartı yoktur. Satılabilir haklar da murâbahaya konu olabilir. Bu noktada katılım bankalarının murâbaha34 işlemleriyle alıp sattıkları […]

Murâbaha Nedir?

Murabaha Mekanizması Klasik fıkıhta murâbaha malın mâliyetinin müşteriye bildirilmesi ve üzerine kâr eklenerek satılmasıdır. Yani müşteri satın aldığı mal sebebiyle satıcıya ne kadar kâr verdiğini bilmektedir. Ancak Türkiye’de uygulanan murâbahanın klasik fıkıhtaki vâdeli satıma tekâbül ettiği de bazı İslâm hukukçularınca ifâde edilmiştir. Bu durumda müşteriye malın mâliyetinin tam olarak açıklanma zorunluluğu olmamaktadır. Bugün katılım bankalarının […]

Murâbaha Meşrû Mudur?

Bir emtiayı veya satılabilir bir hakkı satıcısından peşin bedelle alıp müşterisine vâdeli bedelle satmak ticârî bir işlemdir. Piyasadaki bütün tüccarlar peşin ya da vâdeli bedelle aldıkları emtiaları üzerine kâr koyup müşterilerine satmaktadırlar. Katılım bankaları da aynı işlemi yapmaktadır. Dolayısıyla murâbaha aynen diğer ticârî işlemler gibi dinen meşrûdur. İslâm hukukçuları gerçek bir malın gerçek satıcısından alınıp […]

Murâbaha Kâr Oranı Neden Banka Fâizlerine Yakındır?

Bankacılık sektörü kâr oranları en sıkı şekilde kontrol altında tutulan sektörlerden biridir. Bankalar kendi kâr oranlarını keyfî bir şekilde belirleyemezler. Örneğin bir müteahhit yaptığı konutların maliyeti ne olursa olsun kârını istediği gibi belirleyebilir. Piyasayı aşmadığı müddetçe aldatma olmayacağından dinen kârı da meşrû sayılır. Örneğin 60.000 TL’ye malettiği bir daireyi peşin bedelle 130.000 TL’ye satabilir. Halbuki […]

Murâbaha Îne Satışı Mıdır?

Fâizsiz bankacılıktaki murâbaha işleminin îne satışına benzetilmesi de problemli görünmektedir. Çünkü îne satışı temelde bir fâiz hilesidir. Daha çok veresiye satılan bir malın peşin geri alınması olarak tanımlanır. Bu satıma îne denmesinin sebebi bu kelimenin bir anlamının da “nakit para” olmasından kaynaklanmaktadır. Zira bir malı önce veresiye satın alıp sonra daha düşük peşin bedelle geri […]

Murâbaha İçin Müşteriye Vekâlet Vermek Yerine Bizzat Banka Çalışanı Satıcıdan Malı Almak Zorunda Mıdır?

Katılım bankalarının bizzat memur görevlendirerek müşterinin talep ettiği evi ya da arabayı alması gerektiği aksi halde fâizli işlem yapıyor olacakları zaman zaman ifade edilmektedir. Halbuki İslâm hukûkunda bazı ibadetlerin yapımında dahi vekâlet kabul edilmektedir. Örneğin kurban vekâletle kestirilebilir, hac vekâletle yaptırılabilir ve zekât vekâletle ödenebilir. O halde prensip olarak herkesin kendisinin yapması gereken ibâdetlerde dahi […]