Borç verilebilir her türlü mal ve varlık borç olabilir. Bu bakımdan para borcu yanında altın ya da döviz borcu vermek de meşrûdur. Alacaklının TL olarak verdiği borcun enflasyon karşısında değer kaybetmesi sebebiyle uğrayacağı zararı enflasyon farkını talep ederek gidermesi mümkündür. Aynı şekilde borç verirken vereceği borcu diğer para türlerinden birine çevirerek vermesi de câizdir. Bu […]
İslâm hukûkuna göre fâiz meşrû değildir. Fâiz hem Kur’ân-ı Kerîm hem de Sünnet’te açık ve sert bir dille yasaklanmıştır. Birkaç örneği şöylece sunabiliriz: “Fâiz yiyenler, (mezarlarından) şeytan çarpmış kimselerin kalktığı gibi kalkarlar. Bunun nedeni, onların, “alım satım da fâiz gibidir” demesidir. Halbuki Allah alım-satımı helal, fâizi ise haram kılmıştır”.7 “Şayet fâiz hakkında söylenenleri yapmazsanız, Allah […]
Günümüz ticâret hayatına din penceresinden baktığımızda kurumların ve şahısların ya tamamen meşrû ya kısmen meşrû ya da bütünüyle gayr-ı meşrû işler yaptıklarını görmekteyiz. Meşrû iş yapanların kısmen gayr-ı meşrû gelirleri olabildiği gibi gayr-ı meşrû iş yapanlarında kısmen meşrû gelirleri olabilmektedir. Ana faaliyeti dinen meşrû sayılmayan bazı kurum ya da şahıslar katılım bankalarıyla çalışmak isteyebilmektedirler. Yine […]
Vâdesiz hesaplara yatırılan meblağ bir yönüyle bankaya verilmiş borç diğer yönüyle bankaya bırakılmış emânet sayılır. Banka vâdesiz hesaplardaki parayı tazminle sorumludur. Bu bakımdan borç sayılması daha uygundur. Ancak bankanın vâdesiz hesaptaki parayı tamamen kullanamaması, bir bölümünü Merkez Bankası’na yatırması, bir bölümünü şube ve ATM’lerde bırakması, bir bölümünü muhâbir bankalarında tutması ve hesap sahiplerinin parayı banka […]
Günümüz ticâret hayatı hızlı para transferlerini ve banka hesaplarını kullanmayı gerektirdiğinden, milyonlarca insana maaş dağıtımı ancak bankalar aracılığıyla yapılabileceğinden, satıcılar sattıklarının bedelini garantiye almayı ve müşteriler paraları olmasa da alım yapabilmeyi arzuladıklarından bankalar gelişen teknolojiden yararlanırlar. Kullandıkları teknolojik araçlardan biri de banka kartlarıdır. ATM’ler ve ATM kartları pek çok bankacılık hizmetinin alınabildiği teknolojik ürünlerdir. Para […]
Vâdenin azaltılması mukâbilinde borcun azaltılması uygulaması bir kısım İslâm hukukçusu tarafından vâdesi dolmuş borcun vâdesinin uzatılması ve borcun artırılmasına benzetilmiştir. Örneğin İbn Ömer bunu doğru bulmamıştır. İmam Mâlik de böylesi bir anlaşmayı ribâ saymış ve şöyle demiştir: “Bizim indimizde üzerinde ihtilaf olmaksızın mekruh görülen hüküm şudur: Bir adamın bir başkası üzerinde vâdeli alacağı olur. Alacaklı […]
Ortaklık veya alacaklılık sağlayan, belli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, misli nitelikte, seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları SPK’ca belirlenen kıymetli evraklara menkul kıymet denilir. Hisse senetleri, tahvil ve hazine bonoları menkul kıymetler arasındadır. Menkul kıymetlerin arz ve talebinin karşılandığı organize pazarlara ise menkul kıymet borsası adı […]
İnsanoğlu hayatı boyunca zaman zaman kötü olaylarla karşılaşmakta ve hayatını, sağlığını, ailesini, bin bir emekle elde ettiği mal varlığını ve işini kaybetmektedir. Deprem, sel, fırtına, toprak kayması, çığ, yangın, trafik kazası, iş kazası ve hastalık gibi istenmeyen olgular dünyanın hemen her yerinde sıkça görülebilmektedir. Böylesi kötü zamanlarda insanların akrabalarından, arkadaşlarından, vakıflardan ve devletten yardım talebinde […]
Aval, üçüncü tarafın ya da poliçede imzası bulunanlardan birinin müteselsil sorumluluk hükümlerine göre senet bedelini üstlenmesidir. Dolayısıyla aval bir kefâlet işlemidir. Poliçe, alacaklının borçlusuna borcu bir başka tarafa ya da onun havale edeceği bir başkasına ödemesi emridir. Kimi zaman bu üçüncü alacaklılar bir banka kefâleti aramaktadırlar ki bu kefâlet aval vererek sağlanır. Kefâlet ve teminat […]
Uygulamada fâiz swap sözleşmeleri ve para swap sözleşmeleri olmak üzere iki farklı swap işlemine rastlanılmaktadır. Fâiz swap sözleşmesinde taraflar, belirli bir vâde için, fâiz ödemelerini karşılıklı olarak değiştirirler. Fâizler iki tarafın anlaştığı bir anapara tutarı üzerinden hesaplanır. Fâiz swap işleminde anaparalar hiçbir şekilde el değiştirmez. Zira bu işlemde taraflar kredileri temin ettikleri piyasalara karşı borçlandıkları […]
